
Szkło hartowane, zwane bezpiecznym, stosuje się w wielkopowierzchniowych przeszkleniach i wszędzie tam, gdzie stłuczone zwykłe szkło mogłoby być zagrożeniem dla ludzi.
Szkło hartowane ma kilka właściwości odróżniających je od zwykłego szkła float. Zawdzięcza je nieco odmiennemu sposobowi produkcji. A sprawia on, że szyba hartowana jest bardziej wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne, ale też inaczej się tłucze niż zwykłe szkło. Ponadto szkło hartowane jest odporniejsze na pękanie pod wpływem wysokiej temperatury, a także zmiennych warunków termicznych. Ale po kolei…
Jak powstaje szkło hartowane?
Szyby hartowane powstają ze szkła typu float (jest najpopularniejszym typem szkła stosowanego w architekturze, szkłem płaskim, wylewanym na roztopioną cynę). Dzięki temu jest idealnie równą powierzchnię, bez zniekształceń. W procesie hartowania szkło ogrzewa się do nieco ponad 600°C i poddaje specjalnemu, gwałtownemu procesowi schładzania. Używa się do tego celu sprężonego powietrza, które ochładza szkło z dwóch stron jednocześnie.
Szkło typu float ma niewielką odporność na uszkodzenia mechaniczne – jest co prawda odporne na ściskanie, ale siły zginające sprawiają, że tafla szybko pęka. W procesie hartowania na obu powierzchniach zewnętrznych szyby powstają naprężenia ściskające, natomiast wewnątrz – rozciągające. One właśnie sprawiają, że szkło hartowane jest dużo odporniejsze na uszkodzenia. Ale jest też minus – taki proces wytwarzania sprawia, że nie można już ingerować w szkło, np. polerować, wiercić otworów czy piaskować. Nie da się go także przycinać bez uszkodzenia. Dlatego szkło hartowane produkowane jest na wymiar, a wszelkie otwory wycina się przed jego zahartowaniem.
Jakie właściwości ma szyba hartowana?
Jak już wspominaliśmy jest znacznie bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne (czyli rozbicie) od szyby ze zwykłego szkła. Trzeba 5-6 krotnie większej siły, by stłuc szybę hartowaną. Jest ona również dużo odporniejsza na tzw. szok termiczny, czyli nierównomierne nagrzewanie się powierzchni szyby. W miejscu, w którym szyba poddana jest działaniu wysokiej temperatury, szkło rozszerza się, a na chłodniejsze części działają siły rozciągające. Wówczas szyba pęka w najsłabszym punkcie. Szkło hartowane jest bardzo odporne na szok termiczny – wytrzyma różnice do 200 C. Zresztą dobrze radzi sobie w różnych warunkach temperaturowych – od siarczystych mrozów do 250 C nie zmienia swoich właściwości.
Dlaczego szyba hartowana jest bezpieczna?
Na miano szkła bezpiecznego szkło hartowane zasłużyło nie tylko swoimi właściwościami, ale też sposobem, w jaki się tłucze. Zwykła szyba po rozbiciu rozpada się na mniejsze i większe kawałki, często ostro zakończone, co może być niebezpieczne dla ludzi - gdyby takie szkło zastosować np. w oknach czy na elewacjach. Tymczasem proces hartowania i inny układ naprężeń w szkle hartowanym sprawia, że po stłuczeniu szyba dzieli się na wiele drobnych kawałków, o obło zakończonych krawędziach (liczba odłamków i ich wielkość jest badana podczas testów jakościowych szkła hartowanego). Jest więc mniejsze ryzyko, że rozbite szkło poważnie kogoś zrani.
Jakie zastosowania ma szkło hartowane?
Poza wspomnianymi już szklanymi taflami, chroniącymi delikatne wyświetlacze smartfonów czy szybami samochodowymi największe pole zastosowań ma szkło hartowane w architekturze, budownictwie i wyposażeniu wnętrz.
Jeśli chodzi o architekturę, obecna moda , ale i praktyka wynikająca z dużej wrażliwości na rozwiązania energooszczędne, sprawiają, że budynki wyposaża się w duże powierzchnie przeszklone. I to zarówno domy mieszkalne, jak i budynki komercyjne czy użyteczności publicznej. Wszędzie tu zastosowanie ma szkło hartowane. Zarówno jako element okiennych szyb zespolonych, jak i w postaci nieprzezroczystych szklanych paneli (tzw. spandreli, które mogą być wykonywane jako pojedyncze tafle, a także jako szyby zespolone, zależnie od założeń projektowych).
W budownictwie szkło hartowane jest materiałem używanym do budowy przegród wewnętrznych, podłóg, schodów i balustrad. Używa się go także jako przeszkleń w drzwiach wejściowych i wewnętrznych (gdy mamy w domu małe dzieci warto zamówić drzwi z szybą bezpieczną).
Szyby hartowane wykorzystywane są również do wytwarzania kabin prysznicowych (od standardowych po duże, typu walk-in) i ścianki prysznicowe, a także parawany nawannowe. Zakłady szklarskie na zamówienie produkują również bardzo efektowne meble, blaty, półki ze szkła hartowanego.
Towarzyszy nam ono w wielu codziennych sytuacjach, choć nawet o tym nie wiemy, bo szyba hartowana zanim się nie rozbije, nie różni się niczym od zwykłego szkła.